به فرض مثال شنیدن صدای ساز ویلن ممکن است به جسم و بدن بسیاری از افراد سازگار بوده و این افراد با شنیدن این صدا، هر چند که موسیقی مشخصی نداشته باشد انرژی خوب و کافی بگیرند اما صدای همین ساز می تواند برای دیگران آنچنان خوشایند نبوده و از آن لذت کافی نبرند، پس برای انتخاب نوع ساز جهت نواختن و یا گوش دادن به موسیقی می بایست ابتدا هر انسان به مدت متوالی و چند روز به طور تقریبا مداوم با انواع سازها دم خور بوده و بدون هیچگونه آشنایی با قوانین نوازندگی سعی کند صدای ساز را برای خود درآورد و سپس این سوال را از خود بپرسد که من با شنیدن کدام صدا از سازهای مختلف انرژی می گیرم یعنی در واقع با آن ارتباط خوبی برقرار می کنم این موضوع شبیه به همنشینی با انسان های متفاوت است همانگونه که ما از برخی انسانها بدون اینکه مذاکره ای مرتبط با آنها داشته باشیم خوشمان می آید و از مراوده با آنها انرژی می گیریم سازها در این مورد نیز چنین عملکردی دارند پس در واقع هر صدا از هر سازی که بطور غیرموسیقایی توسط خود انسان تولید شود و انسان از آن خسته نشده و چه بسا احساس خوبی به ایشان دست بدهد می توان گفت یادگیری آن ساز و یا گوش دادن به نوایی که از آن ساز خارج می شود می تواند برای آن فرد انرژی بخش بوده و نیاز های روحی آن فرد را تامین کند و برای جسم ایشان مفید و سودمند است.

مقوله دیگر پس از انتخاب ساز، انتخاب نوع موسیقی مصرفی هر انسان می باشد که بسته به شرایط سنی و شرایط زمانی و مکانی برای هر فرد متفاوت است به فرض مثال ما در وعدۀ غذایی صبح و ظهر و شب از غذای خاصی استفاده می کنیم و مصرف خیلی از غذاها در همۀ وعده ها خوشایند نیست پس مصرف انواع غذاها تابعی از زمان مصرف آنها و متناسب با سلیقه هر فرد می باشد، پس در نوع موسیقی مصرفی به لحاظ سبک آنها نظیر کلاسیک، پاپ، ایرانی، سنتی و فولکلوریک هر منطقه و حتی ریتمیک و شاد بودن آنها در زمان های متفاوت باید دقت کنیم که احتمال نامناسب بودن برای بدن انسان در زمان های مذکور وجود دارد، در واقع این مقوله بسیار مهم است که هر انسانی پس از شنیدن هر نوع موسیقی باید سرشار از انرژی مثبت گردد یعنی اگر انسان پس اتمام شنیدن یک قطعه، احساس غم و اندوه و یا ناخوشایند داشته باشد آن موسیقی خیلی مناسب برای ایشان نیست و این موضوع برای هر انسان متفاوت است یعنی در پایان هر قطعه برخی از انسان ها سرشار از انرژی خوب و مثبت می شوند و برخی دیگراحساس پژمردگی می کنند که انسان های دسته دوم بهتر است از آن موسیقی در آن شرایط زمانی و مکانی استفاده نکنند، همانطور که بدن انسان نیاز به انواع ویتامین ها و غذاهای متفاوت دارد و خوردن انواع غذاها در زمان های متفاوت برای انسان توصیه می شود، استفاده از انواع موسیقی نیز برای هر انسان در شرایط زمانی متفاوت توصیه می شود یعنی انسان نباید خود را معطوف به مصرف نوع خاصی از موسیقی بکند مثل اینکه شخصی همیشه در تمام وعده های غذایی خود از غذاهای گوشتی استفاده کند، مصرف این غذا در دراز مدت در رفتار و خلق و خوی ایشان و حتی شرایط پزشکی بدن ایشان تأثیرگذار است و این موضوع می تواند برآیند خوبی برای ایشان نداشته باشد علی رغم اینکه در هنگام مصرف این غذا، همان فرد احساس خوبی دارد ولی پس از مصرف همیشگی دچار سنگینی و شرایط جسمی نابسامانی خواهد بود پس اینکه ما خود را معطوف به یک نوع موسیقی نماییم خلق و خو و رفتار انسانی ما متناسب با همان شکل گرفته و حد تعادل در آن وجود ندارد. سپس هر نوع موسیقی که پس از اتمام شنیدن آن قطعه احساس خوشایند و پر انرژی در ما بوجود آورد مناسب آن زمان و مکان ما خواهد بود و ما در هر برهه از زمان می توانیم سلیقه متفاوتی از نوع مصرف موسیقی داشته باشیم و این مسأله می تواند تلفیقی باشد یعنی در زمان های مختلف از روز، ما مثل وعده های غذایی از سبک های مختلف بهره ببریم.

مصرف بیش از اندازه برخی ازغذاها مثل ترشیجات و ادویه جات و … برای افراد خاص می تواند مضر باشد و حتی باعث بوجود آوردن بیماری خاص در آن فرد گردد مصرف برخی از انواع موسیقی ها نیز برای بعضی افراد به طور مداوم می تواند باعث ایجاد اینگونه بیماری شود که باید از مصرف آن خودداری شود و این موضوع برای هر فرد متفاوت است به طور مثال مصرف ترشیجات برای شخصی که دارای چربی خون است بسیار مفید بوده ولی برای فردی که دارای زخم معده است بسیار خطرناک است پس هر شخصی باید سلیقه و نیاز خود را در مصرف هر غذا و یا موسیقی دانسته و به آن عمل کند پس در واقع همانطور که ما در شبانه روز از رژیم غذایی خاصی تبعیت می کنیم در مصرف موسیقی نیز باید این رژیم صوتی رعایت شود که برای این منظور ما باید انواع سازهای موسیقی را بشناسیم و از آن در مصرف موسیقایی خود به طور منظم و متناسب با نیازمان استفاده کنیم همانطور که در مصرف مواد غذایی، از مشاوران ذیصلاح بهره می بریم در این خصوص می توانیم از تجربه مشاوران متخصص در امر موسیقی بهره بجوییم تا جسم و روحی سالم و شاداب داشته باشیم.

به گزارش سایت خبری و تحلیلی «موسیقی ایرانیان»، سیداحمد حسینی – پژوهشگر موسیقی – گفت: در استان گلستان، موسیقی اقوام مختلف مانند موسیقی خراسان، موسیقی قزلباش‌ها، موسیقی تاجیکی، موسیقی کردها و موسیقی لرها اجرا می‌شود، اما این استان دو نوع موسیقی شاخص کتولی و ترکمنی دارد.

او ادامه داد: موسیقی کتولی، همان موسیقی فارسی یا طبری زبان منطقه مازندران قدیم یا همان گلستان امروز است که خودش به پنج بخش تقسیم می‌شود. یکی از بخش‌های موسیقی کتولی، بخش موسیقی بی‌کلام این منطقه است که براساس داستان، حماسه و روایت پنهانی ساخته شده است. «ورساقی»، «زارنجی»، «شترناز»، «اسماعیل‌خوانی»، «غریب» و «یار خدیجه» از معروف‌ترین موسیقی‌های بدون شعر و کلام کتولی هستند که فقط به‌صورت سازی نواخته می‌شوند.

این پژوهشگر درباره مقام‌های موسیقی کتولی، اظهار کرد: در موسیقی کتولی سه مقام اصلی وجود دارد؛ «هرایی»، «راست‌ِ مقام» و «کلّهکش». از این مقام‌ها هم یکسری ریز مقام به‌وجود می‌آید. موسیقی‌ مراسم و مجلسی کتولی هم شامل ترانه‌هایی است که اختصاصاً توسط زنان اجرا می‌شود. در این بخش از لحظه خواستگاری تا جشن پاتختی عروس، ملودی و شعر خاص همان مراسم وجود دارد. قطعه «یار نارنجی» که در سریال پایتخت اجرا شد، یکی از این دست قطعات بود و برخی دیگر از آن‌ها «لاله لاله» و «های چینیام» هستند.

حسینی بیان کرد: بخش دیگر موسیقی کتولی، منظومه‌های کتولی هستند. برخی از معروف‌ترین منظومه‌های کتولی «عباس گالش»، «آقا رسول»، «غریب» و «عباس مسکین» هستند. بخش آخر هم حقانی‌خوانی یا مقام‌های حقانی است که در وصف خداوند، پیامبر (ص) و ائمه اطهار سروده و خوانده می‌شود و در واقع همان موسیقی عرفانی کتولی است.

او با اشاره به این‌که محوریت دهمین دوره جشنواره موسیقی نواحی ایران مربوط به منظومه‌خوانی است، وضعیت فعلی منظومه‌خوانی موسیقی کتولی را چنین تشریح کرد: منظومه‌های کتولی هنوز هم اجرا می‌شود. برای مثال علی حسین قنبری در بخش حقانی‌خوانی و منظومه‌خوانی هنوز ادامه‌دهنده راه اساتید منظومه‌خوان و حکایت‌خوان‌هاست که قرار است در دهمین دوره جشنواره موسیقی نواحی ایران هم به اجرای برنامه بپردازد. موسیقی کتولی منظومه‌خوان‌های معروف بسیاری مانند عیسی فیوج و پدرش را داشته که از نقالان و منظومه‌خوان‌های برجسته این استان هستند، اما اکنون گرچه منظومه‌خوانی همچنان رایج است ولی طبیعتاً به نسبت گذشته کمتر اجرا می‌شود.

این پژوهشگر موسیقی نواحی درباره اهمیت برگزاری جشنواره موسیقی نواحی ایران توضیح داد: مطمئنا جشنواره موسیقی نواحی ایران یک رویداد مهم موسیقایی است که تأثیر این اتفاق موجب می‌شود قطعات و نغمات موسیقی نواحی حفظ شود و جوان‌ها نیز با موسیقی و فرهنگ منطقه خود آشنایی بیشتری پیدا کنند.

او به نقش این جشنواره در بازیابی اصالت‌ها و هویت‌ها اشاره کرد و گفت: جشنواره موسیقی نواحی باعث می‌شود جوان‌ها با موسیقی ایرانی و فرهنگ خود آشنایی بیشتری پیدا کنند و با شناخت اصالت و هویت‌شان، دیگر احساس تهی بودن نکنند.

این پژوهشگر موسیقی نواحی با تأکید بر لزوم حمایت از جشنواره موسیقی نواحی ایران، درباره حضورش در ادوار گذشته این جشنواره، اظهار کرد: من در چند دوره جشنواره موسیقی نواحی ایران حضور داشته‌ام. در چند دوره اجرا کردم و در چند دوره هم داور بودم. سال گذشته هم من را در کنار برخی اساتید دعوت و از ما تجلیل کردند که من خودم را واقعاً در آن اندازه نمی‌دیدم.

دهمین دوره جشنواره موسیقی نواحی ایران با محوریت منظومه‌خوانی از ششم تا نهم تیرماه ۱۳۹۶ در کرمان برگزار خواهد شد.